tu jest troszke:
Procesy rozkładowe w przeróbce ropy naftowej. Kraking i reforming
Procesy rozkładowe są to kontrolowane procesy rozkładu termicznego, których celem jest przemiana różnych frakcji otrzymywanych z ropy naftowej na składniki paliw silnikowych dobrej jakości oraz na surowce dla przemysłu petrochemicznego. Obecnie znanych jest wiele odmian procesów rozkładowych, za pomocą, których można przerabiać praktycznie każdy z destylatów uzyskiwanych z ropy. Największe znaczenie mają dwa rodzaje procesów: kraking i reforming.
Krakingiem nazywa się kontrolowane procesy rozkładu termicznego węglowodorów i cięższych destylatów naftowych, prowadzone w celu otrzymania produktu o mniejszej 50przeciętnej masie cząsteczkowej i o zmiennym typie budowy. Ponieważ benzyny destylacyjne nie pokrywają olbrzymiego zapotrzebowania na ten rodzaj paliw, głównym celem krakingu jest w praktyce wytwarzanie benzyny destylatów próżniowych. Obok benzyn rozkładowych w procesie krakingu tworzą się cięższe produkty – nafty i oleje napędowe oraz produkty lżejsze –wodór i węglowodory gazowe. Wydajność benzyny i innych produktów zależy od rodzaju surowca, temperatury, ciśnienia i czasu trwania procesu.
Podczas krakingu zachodzą zarówno reakcje rozkładu, jak i polimeryzacji oraz kondensacji. Wzrost temperatury i niskie ciśnienie sprzyjają reakcją rozkładu. Wpływ czasu trwania procesu przejawia się w tym, że pierwotne produkty rozkładu w coraz większym stopniu ulegają reakcją wtórnym, co w konsekwencji wywołuje zmiany składu produktu końcowego. Trwałość węglowodorów zależy od ich rodzaju i masy cząsteczkowej. Cięższe węglowodory ulegają krakingowi w niższych temperaturach niż ich lżejsze homologi. Najmniej trwałe są węglowodory parafinowe, ulegające w temp. 400-500C krakingowi z odszczepieniem wodoru i rozpadem na lżejsze parafiny i olefiny. Węglowodory naftenowe są trwalsze od parafinowych, a najtrwalsze są węglowodory aromatyczne, w znacznym stopniu ulegające podczas krakingu kondensacji i koksowaniu.
W praktyce można wyróżnić dwie podstawowe odmiany tego procesu: kraking termiczny i kraking katalityczny. Największe wydajności benzyny (50-60%) uzyskuje się podczas krakingu termicznego oleju napędowego, prowadzonego w temp. Ok. 5000C pod ciśnieniem 60-100at. Ostatnio coraz bardziej rozpowszechniają się metody krakingu katalitycznego, w których osiąga się ok. 30% wydajności wartościowej wysokooktanowej benzyny.
Jako katalizatory krakingu stosuje się syntetyczne glikokrzemiany. W warunkach procesu rozkładowego katalizator jest aktywny zaledwie w ciągu kilku minut, po czym należy go zregenerować przez wypalenie osadzonego na powierzchni koksu. W metodzie krakingu z katalizatorem w fazie fluidalnej regenerację prowadzi się w sposób ciągły.
Reforming benzyn jest rodzajem przeróbki rozkładowej, którego cel stanowi podwyższenie liczby oktanowej benzyn destylacyjnych i rozkładowych. Istnieje kilka odmian procesu reformingu, w których uzyskuje się wzrost LO benzyn, w wyniku reakcji cyklizacji, aromatyzacji, polimeryzacji i izomeryzacji pierwotnych składników surowca.
Reformingowi poddaje się zazwyczaj benzynę ciężką, przy czym w reformowanym surowcu zwiększa się zawartość rozgałęzionych alkenów, wskutek czego dwukrotnie wzrasta wartość LO (przeciętnie od ok.30-80). Na największą skalę stosuje się procesy reformingu katalitycznego. Jednym z ważniejszych procesów tego rodzaju jest, reforming wobec katalizatora platynowego – tzw. platformowanie. Prowadzi się je w temperaturze 450-550C pod ciśnieniem do 50 at. Przy odpowiednim doborze surowca (benzyny o wąskim zakresie temperatur wrzenia) z produktów reformingu katalitycznego uzyskuje się indywidualne węglowodory aromatyczne: benzen, toluen, ksyleny, etylobenzen.
Cennymi produktami ubocznymi reformingu są także gaz płynny oraz wodór, tworzący się w reakcjach odwodornienia i aromatyzacji.
0
