Snooker - zasady

[karoleks85]

Zaczynamy:

Na stole znajdują się 22 bile: biała, żółta, zielona, brązowa, niebieska, różowa, czarna oraz 15 bil czerwonych. Bila biała nazywana jest bilą rozgrywającą (ang. cue ball). Bile żółta, zielona, brązowa, niebieska, różowa i czarna nazywane są bilami kolorowymi. Zadaniem gracza jest uderzanie kijem bili białej w taki sposób, aby pozostałe bile w odpowiednim porządku wpadły do kieszeni. Dozwolone jest tylko uderzanie kijem białej bili. Gracz, który uzyska więcej punktów, gdy na stole nie zostaną już żadne bile, wygrywa.

W pierwszym ruchu gracz ustawia w dowolny sposób białą bilę w tzw. "polu D", wyznaczonym przez linię łączącą bile żółtą, brązową i zieloną, oraz półokrąg, jak na rysunku. Zawodnik ma za zadanie uderzyć jedną z bil czerwonych (tzn. uderzając kijem białą bilę spowodować, aby ta trafiła w jedną z bil czerwonych). Jeśli po jego ruchu żadna z czerwonych bil nie znajdzie się w kieszeni, to kolejka przechodzi na drugiego gracza.

Jeśli gracz wbije do kieszeni czerwoną bilę, otrzymuje jeden punkt i obowiązek wbijania jednej z bil kolorowych. Informuje przeciwnika i sędziego, którą bilę wybrał, i stara się ją wrzucić do kieszeni (nie może wybrać bili czerwonej). Jeśli mu się nie powiedzie, kolejka przechodzi na przeciwnika, który wbija najpierw bilę czerwoną za 1 punkt, a następnie wybraną bilę kolorową. Jeśli mu się uda, to otrzymuje odpowiednią liczbę punktów (2 – za żółtą, 3 – za zieloną, 4 – za brązową, 5 – za niebieską, 6 – za różową i 7 – za czarną). Po wbiciu bili kolorowej, bila ta wraca na stół na swoje oznaczone miejsce i gracz przystępuje do wbijania następnej bili czerwonej. Bile czerwone nie wracają na stół, zaś bile kolorowe – wracają na swoje miejsce (rys.). Jeśli miejsce danej bili jest zajęte, to bilę umieszcza się w (wolnym) punkcie bili o najwyższym nominale.

Jeżeli gracz wbije ostatnią czerwoną bilę i przypadającą na nią kolorową, rozpoczyna wbijanie po kolei wszystkich bil kolorowych, które teraz po wbiciu do kieszeni już nie wracają na stół. Kolejność wbijania bil kolorowych jest taka sama jak ich wartość punktowa, a więc: żółta, zielona, brązowa, niebieska, różowa i ostatnia czarna.

Bile i ich ustawienie

Rozmieszczenie bil w pozycji wyjściowej – biała bila może zostać ustawiona w dowolnym miejscu półkola (tzw. pole D)

Podobnie jak w innych grach bilardowych bila rozgrywająca jest koloru białego. Oprócz niej występuje 15 bil czerwonych oraz 6 bil "kolorowych": żółta, zielona, brązowa, niebieska, różowa i czarna.

Przed rozpoczęciem każdej partii bile są układane przez sędziego w następujący sposób:
Bile czerwone ułożone w formie trójkąta równobocznego z bilą wierzchołkową na osi podłużnej stołu ponad "Punktem Piramidy" z pozostawieniem możliwości umieszczenia tam bili różowej jak najbliżej czerwonych, ale bez dotykania jej.
Bila żółta w prawym rogu "Pola D",
Bila zielona w lewym rogu strefy "Pola D",
Brązowa bila w środkowym punkcie "Pola D"",
Bila niebieska w "Punkcie Centralnym",
Różowa bila w "Punkcie Piramidy",
Czarna bila w "Punkcie Głównym".

zrodlo: wikipedia
oficjalne zasady snookera: http://www.worldsnooker.com/about_the_rules.htm

 

[assitalia]

Podstawowe definicje:

Frame (frejm) - jest to okres gry rozpoczynany pierwszym zagraniem, zakończony w jeden z następujących sposobów:
Poprzez poddanie przez zawodnika będącego przy stole,
Oznajmienie przez rozgrywającego końca frame'u w sytuacji gdy ma on przewagę 8 lub więcej punktów a na stole pozostaje tylko czarna bila,
Wbicie lub faul w momencie gdy na stole pozostaje tylko czarna bila,
Poprzez ogłoszenie przez sędziego końca frame'u.

Game (mecz) - składa się z określonej liczby frame'ów. Zwykle podaje się maksymalną liczbę frame'ów, które mogą być rozegrane podczas meczu. Na przykład zwrot "lepszy z 19 frame'ów" oznacza mecz do 10 wygranych partii.

Striker (rozgrywający) - zawodnik znajdujący się w grze (wykonywający zagrania).

Stroke (zagranie) - jest rozpoczęte w momencie kontaktu białej bili z kijem. Są wyróżniane dwa rodzaje zagrań: bezpośrednie (kiedy bila biała trafia w inną bilę bez wcześniejszego kontaktu z bandą) i pośrednie (biała bila uderza w inną bilę po kontakcie z bandą).

Pot (wbicie) - ma miejsce wtedy kiedy bila wpada do kieszeni bez naruszenia przepisów gry.

Break (brejk) - Liczba punktów zdobytych podczas jednego podejścia do stołu to break. Najwyższy możliwy break uzyskuje się, jeśli po każdej wbitej bili czerwonej zostanie wbita bila czarna; wynosi on 147 punktów. Możliwe jest też wbicie w breaku 155 punktów, jeśli zawodnik zacznie od wolnej bili (ang. free ball), czyli uzyska po faulu przeciwnika możliwość zagrywania bili kolorowej, punktowanej jak czerwona. Nie jest możliwe osiągnięcie w breaku 162 punktów – ewentualne wbicie czarnej w dogrywce po osiągnięciu breaka 155 punktów jest traktowane jako osobne podejście. Osiągnięcie lub pobicie bariery 100 punktów (tzw. century break) nagradzane jest zawsze przez publiczność gromkimi brawami.

In-hand (biała "w ręce&quot - okoliczność w której zawodnik może zdecydować o pozycji białej bili w polu "D". Zgodnie z przepisami ma to miejsce w następujących sytuacjach:
Przed rozpoczęciem frame'a,
Po wpadnięciu białej bili do kieszeni,
Po wybiciu białej bili poza stół.

Nominated ball (bila deklarowana) - wskazana przez zawodnika kolorowa bila, którą zamierza on trafić jako pierwszą podczas zagrania. W snookerze nie deklaruje się bil czerwonych.

Free ball (wolna bila) - jest wskazywana przez gracza rozgrywającego w momencie gdy jego przeciwnik sfaulował i zostawił na stole pozycje snookerową.
Snooker (pozycja snooker) - sytuacja w której zawodnik będący przy stole nie może zagrać bezpośrednio kolejnej bili, ponieważ jest ona częściowo lub całkowicie przesłonięta przez inne bile.

Spot Occupied (punkt zajęty) - sytuacja w której kolorowa bila nie może zostać ustawiona na swoim nominalnym punkcie, ponieważ jest on częściowo lub całkowicie zajęty przez inną lub inne bile. Jeżeli zaistnieje taka sytuacja sędzia musi znaleźć dla bili inne miejsce.

Miss (chybienie) - ma miejsce wtedy gdy biała bila nie osiągnie w pierwszej kolejności kontaktu z bilą zagrywaną. Miss ma miejsce wtedy gdy sędzia uzna, iż zawodnik nie wykorzystał dostatecznie swoich umiejętności przy próbie zaliczenia zagrywanej bili.

Faul - Faul następuje, kiedy:
gracz nie trafi w bilę rozgrywaną jako pierwszą;
któraś z bil opuści stół;
gracz wbije bilę innego koloru niż rozgrywana;
po uderzeniu w białą bilę, ta przeskoczy nad dowolną bilą i uderzy rozgrywaną bilę z przeciwnej strony bili rozgrywanej, niż początkowo była zlokalizowana biała bila (częsty efekt nieczystego uderzenia w białą bilę – tzw. zerwanie uderzenia);
kiedy zawodnik dotknie bili innej niż biała lub dotknie białą bilę czymś, co nie jest tipem (końcówką kija – wyjątkiem jest tu odtwarzanie sytuacji na stole po chybieniu)
ustawi snookera za wolną bilą
tzw. push ball: gracz uderzy białą bilę w ten sposób, że w momencie jej uderzenia w inną, koniec kija wciąż się z nią styka. Wyjątek: sytuacja touching ball, czyli taka, w której biała bila styka się z inną przed uderzeniem.

Faul oznacza, że przeciwnik dostaje 4 punkty, albo wartość bili rozgrywanej, w zależności od tego, która liczba jest większa. Zawodnik, którego przeciwnik sfaulował, może zadecydować, czy będzie sam kontynuował grę, czy odda kolej przeciwnikowi (w niektórych sytuacjach może nakazać przeciwnikowi grę z poprzedniego ustawienia). Termin snooker oznacza sytuację, gdy zawodnik nie może bezpośrednio uderzyć odpowiedniej bili, gdyż na drodze stoją bile innego koloru, i musi próbować uderzać od bandy lub z odpowiednią rotacją, ryzykując faulem.

Konwencje - W snookerze zwyczajowo podaje się liczbę możliwych do rozegrania frame'ów w meczu zamiast liczby frame'ów potrzebnych do zwycięstwa. Przykładowo 19 oznacza mecz do 10 wygranych frame'ów. Nieparzysta liczba partii do rozegrania oznacza, że mecz nie może zakończyć się remisem. W meczach grupowych Premier Leauge rozgrywane są wszystkie partie możliwe do rozegrania (niezależnie od ich wyników), w rozgrywkach tych mecz może się zakończyć remisem.

Wózek - zagranie w snookerze polegające na wbiciu lub próbie wbicia jednej z bil (najczęściej czerwonej) za pomocą innej bili, niż biała.

W praktyce zagranie wygląda następująco: bila biała uderza w czerwoną, która trafia następną czerwoną i kieruje ją do kieszeni.

W najczęściej zagrywanych wózkach udział biorą dwie bile czerwone, jednak zdarzają się próby wbicia układu trzech lub więcej bil. W takim przypadku, jeśli czerwona uderza w bilę kolorową, a ta w kolejną czerwoną nie jest ogłaszany faul.

Wózek jest najczęściej zagrywany, gdy bile czerwone stoją w jednej linii i są praktycznie zlepione ze sobą. Taki układ pozwala na lepsze skontrolowanie bil - zarówno białej oraz zagrywanych czerwonych.

Trudno jest obecnie wytypować zawodnika najlepiej wykonującego zagrania określane mianem wózków. Podstawową tego przyczyną jest fakt, iż odpowiednich okazji do tego typu zagrań w trakcie frejmów nie pojawia się zbyt wiele. Większość czołowych zawodników wybiera wózki jako zagrania ostateczne, np. gdy po poprzednim zagraniu nie udało się spozycjonować do ostatniej wolnej bili. Wybór zagrywania trudnych wózków (np. przez cały stół, zamiast prostej odstawnej) jest cechą charakterystyczną wielu młodych i nie posiadających doświadczenia zawodników. Wybór zagrywania wózków, jeśli na stole istnieje możliwość stosunkowo łatwego zagrania innej bili, może też oznaczać grę po publiczkę.

Określenie wózek ma znaczenie żargonowe.

Wszystko albo nic - Wszystko albo nic to rodzaj zagrania w snookerze.

Polega ono na tym, że w sytuacji kiedy biała bila znajduje się przy dolnej bandzie stołu, a w dalekiej odległości, przy górnej bandzie, są bardzo korzystnie rozstawione czerwone bile, zawodnik ryzykując chybieniem próbuje wbić jedną z nich.

Nazwa zagrania pochodzi od tego, iż jest ono bardzo ryzykowne; w sytuacji, kiedy zawodnik trafia i wbija czerwoną, ma dogodną pozycję do kontynuowania swojego breaka, kiedy jednak chybi, biała ustawia się w bardzo dobrej pozycji do wbicia czerwonej i rozpoczęcia gry dla przeciwnika. Zagranie to różni się od shot to nothing tym, że gracz koncentruje się na wbijaniu bili, nie myśląc o tym jak ustawi się potem biała.

Shot to nothing - specyficzne zagranie w snookerze, polegające na próbie wbicia jednej z czerwonych bil, przy jednoczesnym zachowaniu bezpiecznej pozycji, gdy próba będzie nieudana. Biała bila po takim zagraniu powinna znaleźć się w obszarze bazy, co powinno utrudnić przeciwnikowi rozpoczącie breaka, jeśli czerwona bila nie wpadnie do łuzy, a jednocześnie umożliwić wbicie jednej z kolorowych bil, jeśli zagranie będzie udane.

Dubel - zagranie w snookerze polegające na próbie wbicia bili zagrywanej do przeciwległej kieszeni względem jej pozycji i z wykorzystaniem bandy. Najprostszym dublem jest zagranie bili blisko stojącej jednej z band przy środkowej kieszeni tak, aby przecięła poziomą oś stołu i wpadła do środkowej kieszeni po drugiej stronie. Inny przykładem dubla jest zagranie od bandy po przekątnej do jednej narożnych kieszeni.

Zagranie dubla jest często wybierane przez zawodników w chwili, gdy na stole pozostały trudno rozmieszczone bile (przy bandach) i nie ma możliwości łatwego zagrania do żadnej z kieszeni, a istnieje chęć kontynuowania brejka. Zagranie dubla na ogół wiąże się z ryzykiem pozostawienia gry przeciwnikowi w przypadku chybienia. Zagranie to nie jest na ogół wybierane przez zawodników, którzy preferują defensywny styl gry. Dubel jest obserwowany częściej, gdy gracz przy stole ma już zapewnione wygranie partii.

Wykonując zagranie dubla należy uważać, by biała bila nie zderzyła się dwukrotnie w zagraniu z bilą zagrywaną.

Wśród światowej czołówki najczęściej zagrywającym skutecznie duble zawodnikiem jest John Higgins.

Określenie dubel ma znaczenie żargonowe.

Century break - w snookerze określenie breaka o wartości 100. Przekroczenie tej wartości punktów w jednym podejściu do stołu zwykle nagradzane jest przez publiczność gromkimi brawami. Najwyższy hipotetycznie możliwy century break liczy 155 punktów.

Liczba "Century break" informująca o ilości oficjalnych breaków stu punktowych danego gracza jest z jedną podstawowych statystyk charakteryzujących zawodnika.

Chiński snooker to w snookerze takie ustawienie białej bili, przy którym następne zagranie jest utrudnione ze względu na znaczną bliskość innej bili. Gracz musi wtedy stosować niestandardowe ułożenia palców, bądź skorzystać z przyrządu i zwykle ma bardzo ograniczoną możliwość stosowania rotacji, bądź też, musi zagrywać z rotacją górną, co w konsekwencji, prowadzi do bardzo utrudnionego pozycjonowania białej bili po uderzeniu.

Obok pokazany jest chiński snooker na czerwonej bili. W zagraniu przeszkadza tutaj bila żółta i gracz będzie musiał zagrywać z wysokiego mostka. W tym wypadku mógłby ewentualnie ominąć niewygodną sytuację docierając do czerwonej bili po uderzeniu od bandy.

Jest wiele teorii na temat powstania nazwy "chiński snooker", lecz tak naprawdę nie mamy pewności co do jej korzeni. Jedna z teorii głosi, że nazwę chiński snooker wymyślili Anglicy, którzy twierdzą, że w Chinach wszystko dzieje się odwrotnie (biała bila znajduje się nie za lecz przed jakąś bilą, biorąc pod uwagę zwrot najbliższego uderzenia, a więc odwrotnie niż w przypadku klasycznego ustawienia snookera).

Pozycja snooker - w snookerze oznacza taką pozycję bil na stole, w której zawodnik aktualnie wykonujący zagranie nie ma możliwości uderzenia w odpowiednią bilę po linii prostej bez wykorzystania band stołu, bądź nadania bili białej rotacji po łuku.

Bila odstawna - w snookerze zagranie polegające na bezpiecznym ustawieniu białej bili - tak by następny zagrywający gracz nie mógł rozpocząć breaka.

Najczęstszymi okolicznościami zagrania bili odstawnej są:
odstawna po rozbiciu (czyli po rozpoczęciu frame'a)
brak możliwości kontynuacji breaka (gracz rozgrywający źle wychodzi na następną bilę)
odstawna w momencie, gdy gracz będący przy stole potrzebuje snookerów, ale niemożliwe jest ich ustawienie (a są bile możliwe do wbicia)
odstawna połączona z wbiciem, tzw. shot to nothing (odstawna jest wówczas po to, by przeciwnik nie miał łatwego początku breaka, po ewentualnej pomyłce zagrywającego)

Jest ona przeważnie używana w defensywie.

Baza i Pole D

Baza - w snookerze obszar stołu wyznaczony przez prostą równoległą do dolnej bandy, przebiegającą w odległości 737 mm od niej i samą bandę. Proste tą nazywa się linią bazy. Według przepisów snookerowych do bazy zalicza się także linia bazy. Najważniejszym obszarem wydzielonym z bazy jest pole D - półkole o średnicy wyśrodkowanej na linii bazy.

Pole D (także Strefa D) - w snookerze obszar stołu, z którego zawodnik rozpoczyna grę przez rozbicie trójkąta 15 czerwonych bil. Pole D ma kształt półkola wpisanego w bazę o środku w punkcie środkowym linii bazy o promieniu równym 292 mm.

Pole D wyznacza następujące punkty:
środek linii bazy - punkt brązowej bili,
narożnik lewy pola D (patrząc od bandy dolnej stołu) - punkt żółtej bili,
narożnik prawy pola D (patrząc od bandy dolnej stołu) - punkt zielonej bili.
Znaczenie strefy D podczas frame'ów

Strefa D jest często wybiera przez graczy snookerowych jako miejsce zagrania białej bili jako odstawnej. Jeśli po wbiciu bili czerwonej po uderzeniu "shot to nothing" bila biała powróci w strefę bazy, można delikatnym uderzeniem podprowadzić ją na pozycję snooker do jednej z kolorowych bil.

Również w przypadku, jeśli zawodnik zagrywający popełni faul wbicia bili białej, przeciwnik otrzymuje prawo zagrania z dowolnego miejsca pola D.